Aile planlaması, çiftlerin özenle ele alması gereken hassas meselelerdir. Bir canlının dünyaya gelmesi ve ailenizin büyümesi gibi anlamlı deneyimler paha biçilemez duyguları beraberinde getirir.
Ancak hem gelecek bebeğinizin hem de kendi sağlığınızın korunması için doğru gebelik önleme yöntemlerini bilmek ve uygun bir zaman geldiğinde çocuğunuzu sağlıklı bir şekilde doğurmak için en uygun yolu seçmek önemlidir.
İstenmeyen veya planlanmamış gebeliği önlemek, doğru korunma yöntemleri ile mümkündür. Bilinen doğum kontrol yöntemleri arasında; doğum kontrol hapları, prezervatifler, spiral, deri altı implantları, koruyucu hormon iğneleri, tüplerin bağlanması, geri çekme yöntemi gibi farklı alternatifler bulunmaktadır.
Spiral kullanımı, bugünün seçenekleri arasında en yaygın ve en etkili korunma yöntemlerinden biridir. Bu nedenle, spiral hakkında merak edilen birçok soru da ortaya çıkmaktadır.
Peki, spiral nedir ve gebelikten nasıl korur? Ne zaman ve kimlere takılmaları uygundur?
Spiral Nedir? Farklı Çeşitleri Nelerdir?
Spiral, gebelikten korunma amacıyla kullanılan bir araçtır. Ria olarak da adlandırılır. Ria, ‘rahim içi araç’ teriminin kısaltmasıdır ve spiral ile aynı şeyi ifade eder. Rahim içine yerleştirilen, bakır telin sarılı olduğu veya hormon içeren, T şeklinde, 2-3 cm uzunluğunda ve polietilen maddeden üretilmiş bir araçtır.
Spiralin alt kısmında iki adet ip bulunur. Bu ipler, spiral pozisyonunu kontrol etmek ve çıkarılırken yardımcı olmak için kullanılır. Pamuk veya doğal materyallerden yapılan ipler sıvı emme özelliğine sahip değildir, bu da spiral pozisyonunun takibini kolaylaştırır. Spiral, genellikle 5-10 yıl boyunca etkilidir, ancak markaya bağlı olarak değişebilir. Ancak koruma etkisini güvence altına almak için 5 yılda bir değiştirilmesi tavsiye edilir. Ayrıca, spiral ultrasonda görüntülenebilmek için baryumsülfat maddesi ile kaplanmıştır.
Üç tür spirali vardır:
- Katkısız Spiraller: Artık üretilmeyen, hormon veya bakır içermeyen, genellikle S şeklindeki rialardır.
- Bakırlı Spiraller: En yaygın tercih edilen türdür. Üzerinde bakır tel bulunan spirallerdir ve bakır, zamanla salınarak spermlerin hareketliliğini azaltır. Copper-T, Nova-T ve Multiload gibi çeşitleri bulunur.
- Hormonlu Spiraller: Bakırlı spirallerin aksine, progesteron hormonu içeren bir türdür. Hormon yavaşça salınarak embriyonun rahme tutunmasını engeller. Türkiye’de genellikle Mirena adıyla bilinir.
Spiral Kimler İçin Uygundur?
Spiral, dünyada en yaygın tercih edilen doğum kontrol yöntemlerinden biridir. Yüksek koruma sağlama özelliği ve çıkarıldıktan sonra tekrar gebe kalma yeteneği, spiral kullanımını popüler hale getirir.
- Yeni doğum yapmış veya emziren anneler
- Gebe kalmayı düşünmeyen ancak istediği zaman hamile kalabilme isteği olan kadınlar
- Doğum kontrol haplarını düzenli kullanamayanlar
- Kalıcı bir koruma isteyenler
- Sigara içtikleri için doğum kontrol hapı kullanmayanlar
- Cinsel yolla bulaşan hastalık riski taşımayanlar
- Diğer yöntemleri kullanamayanlar için spiral kullanımı uygundur.
Ancak, aşağıdaki durumlarda spiral kullanımı önerilmez:
- Bakıra karşı alerjisi olanlar
- Kalp kapakçığı sorunu olanlar
- Gebelik şüphesi olanlar
- Zayıf bağışıklığa sahip olanlar
- Vajinal enfeksiyon belirtisi olanlar
- Büyük miyomlara sahip olanlar için spiral önerilmez.
- Kan pıhtılaşması sorunu olanlar
- Cinsel yolla bulaşan hastalık taşıyanlar
- Uygun olmayan rahim içi yapısına sahip olanlar
- Adet düzensizliği yaşayanlar
- Endometrium kanseri veya rahim ağzı kanseri tanısı olanlar
- Şiddetli regl ağrıları çekenler
Spiral Kullanımında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Spiraller uzun süre rahim içerisinde kalabilir. Ancak kullanırken dikkate alınması gereken bazı noktalar vardır:
- Herhangi bir hamilelik belirtisi görüldüğünde, doktorunuza başvurmanız gerekebilir. Spiraller yüksek koruma sağlasa da hamile kalma ihtimali vardır.
- Spiral kullanan kadınların yılda en az iki kez doktor kontrolüne gitmeleri önerilir.
- Spiralin sebep olduğu şiddetli kanamalar gibi olumsuz yan etkiler yaşanıyorsa, doktorunuza başvurmanız önemlidir.
- Spiral takıldıktan sonra hafif karın ağrısı veya hafif kahverengi akıntı gibi semptomlar yaşanabilir.
- Partnerin cinsel ilişki sırasında spirali hissetmesi, spiral pozisyonunun değişmiş olabileceği anlamına gelebilir.
- Ria’nın yerinin doğru olduğundan emin olmak için doktorunuz tarafından rahim içi konumu kontrol edilebilir.
- Spiral takıldıktan sonra ilk aylarda vajinal enfeksiyon riski artabilir.
Spiral kullanırken regl kanamalarında artış, şiddetli karın ağrısı ve kramplar, anormal akıntı veya adet gecikmeleri gibi belirtiler görülürse, mutlaka doktora danışılmalıdır.
