Anayasa Mahkemesi, Türk Medeni Kanunu’nun 187. maddesi iptal etti. Bu kararlar birlikte, artık evlenen kadınlar kocasının soyadını kullanmak zorunda olmayacak.
Diğer bir ifadeyle, evlenen kadınlar, isterlerse evlenmeden önceki soyadlarını tek başına kullanabilecekler. Bu kanunun kaldırılmasından önce bir kadın evlenmeden önceki soyadını kullanmak istediğinde, kocasının soyadına ekleyerek alabiliyordu. Tek başına kullanmak isterse dava açması gerekiyordu. Fakat bu kanun ile birlikte artık kadın evlendikten sonrada soyadını tek başına kullanabilecek.
Anayasa Mahkemesi’nin kadının soyadı kararından satır başları;
- Erkekler evlendikten sonra yalnızca evlilik öncesi soyadlarını kullanabileceği halde kadınların evlilik öncesi soyadlarını tek başına kullanamaması cinsiyet temelli farklı muameledir.
- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, kadının evlendikten sonra eski soyadını tek başına kullanmasına izin verilmemesinin hak ihlali olduğuna karar vermiştir.
- Yargıtay içtihat geliştirerek dava açan kadınların evlilik öncesi soyadlarını tek başına kullanabileceğine karar vermektedir. Bu hakkı kullanmak isteyen her kadının dava açması beklenemez.
- Ortak soyadı taşımayan eşlerin aile bağlarının korunamayacağı söylenemez.
- Kadınların evlendikten sonra soyadlarını değiştirmek zorunda tutulamaz.
Erkeğin soyadı olmasa da ortak soyadı mümkün
Kararda AYM tarafından 187. maddedeki kurala ilişkin, “Erkek evlendikten önceki soyadını evlendikten sonra da tek başına kullanabildiği halde, kuralla kadının evlenmeden önceki soyadını evlendikten sonra ancak kocasının soyadının önünde kullanabileceği öngörüldüğünden karşılaştırmaya müsait şekilde benzer durumda olan eşler arasında cinsiyet temelinde farklı muamelenin yapıldığı açıktır.” ifadeleri kullanıldı.
Nüfus kayıtlarındaki karışıklığın önlenmesi ve soy bağının sağlıklı bir şekilde tespit edilmesinde kamu yararı bulunduğu ancak bunun yalnızca kadının erkeğin soyadını kullanmasıyla sağlanamayacağı belirtildi. Söz konusu kamu yararının sağlanması için TC kimlik numaralarına ve nüfus hizmetlerinde kullanılan bilişim teknolojilerine işaret edildi.
