Mevsimsel Duygulanım Bozukluğu

Mevsimsel duygudurum bozukluğu (SAD), mevsimsel paternli majör depresif bozukluk (MDB) için daha eski bir terimdir. Normalde mevsimsel değişikliklerin neden olduğu depresyonla sonuçlanan psikolojik bir durumdur. İnsanlar genellikle bu durumu kışın yaşarlar. Durum en sık kadınlarda, ergenlerde ve genç erişkinlerde görülür.

Mevsimsel duygudurum bozukluğunun nedenleri

SAD'nin (Mevsimsel duygudurum bozukluğu) kesin nedeni bilinmemektedir. Katkıda bulunan faktörler kişiden kişiye değişebilir. Bununla birlikte, ülkenin kış gecelerinin uzun olduğu (yüksek enlemler nedeniyle) ve daha az güneş ışığı alan bölgelerinde yaşayan insanların bu durumu yaşaması daha olasıdır. Örneğin, Kanada ve Alaska'da daha güneşli Florida'dan daha yaygındır.

Işığın SAD'yi etkilediği düşünülmektedir. Bir teori, güneş ışığına maruz kalmanın azalmasının hormonları, uykuyu ve ruh hallerini düzenleyen doğal biyolojik saati etkilemesidir. Başka bir teori, ışığa bağımlı beyin kimyasallarının SAD olanlarda daha fazla etkilenmesidir. Aile üyelerinde psikolojik rahatsızlık öyküsü olan kişiler de SAD için daha büyük risk altındadır.

Mevsimsel duygudurum bozukluğunun belirtileri

SAD insanları farklı şekilde etkilerken, semptomlar genellikle Ekim veya Kasım aylarında başlar ve Mart veya Nisan aylarında sona erer. Ancak bu süreden önce veya sonra semptomların yaşanması mümkündür. Genel olarak iki tür SAD vardır: kış ve yaz.

Kış mevsimi belirtileri şunları içerir:

– Gündüz yorgunluğu

– Konsantrasyon zorluğu

– Umutsuzluk duyguları

– Artan sinirlilik

– Sosyal aktivitelere ilgi eksikliği

– Letarji

– Azaltılmış cinsel ilgi

– Mutsuzluk

– Kilo almak

Yaz mevsiminde belirtileri şunları içerir:

– Çalkalanma, heyecan

– Uyku zorluğu

– Artan huzursuzluk

– İştahsızlık

– Kilo kaybı

Şiddetli durumlarda, SAD'li kişiler intihar düşünceleri yaşayabilir.

Mevsimsel duygudurum bozukluğu teşhisi

SAD semptomları diğer birkaç durumu yansıtabilir. 

Bunlar şunları içerir:

– Bipolar bozukluk

– Hipotiroidizm

– Mononükleoz

Bir doktor, basit bir kan testi ile tiroid hormonu testi gibi SAD'yi teşhis etmeden önce bu koşulları ekarte etmek için birkaç test önerebilir. Bir doktor veya psikiyatrist, belirtileriniz ve bunları ilk ne zaman fark ettiğiniz hakkında size birkaç soru soracaktır. SAD'li kişiler her yıl semptomlar yaşama eğilimindedir. Tipik olarak romantik bir ilişkinin sonu gibi duygusal bir olayla ilgili değildir.

Mevsimsel duygudurum bozukluğunun tedavisi

Her iki SAD formu da danışmanlık ve terapi ile tedavi edilebilir. Kış mevsimi SAD için başka bir tedavi ışık tedavisidir. Bu, doğal ışığı çoğaltmak için her gün en az 30 dakika özel bir ışık kutusu veya vizör kullanmayı içerir. Başka bir tedavi seçeneği şafak simülatörüdür. Gün doğumunu taklit etmek için zamanlayıcıyla etkinleştirilen bir ışık kullanır, bu da vücudun saatini uyarmaya yardımcı olur.

Işık tedavisi sadece doktor kontrolünde ve onaylı cihazlarda kullanılmalıdır. Bronzlaşma yatakları gibi diğer ışık yayan kaynakların kullanımı güvenli değildir. Sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıkları da SAD semptomlarını en aza indirmeye yardımcı olabilir. 

Bunlar şunları içerebilir:

– Yağsız protein, meyve ve sebzelerle sağlıklı beslenme

– Egzersiz yapmak

– Düzenli uyku

Bazı insanlar antidepresanlar gibi ilaçlardan yararlanır. Bunlar fluoksetin (Prozac) ve bupropion (Wellbutrin) gibi ilaçları içerebilir. Belirtilerinizi tedavi etmek için hangi ilacın en iyi olabileceği konusunda doktorunuzla konuşun.

Ne zaman tıbbi yardım almalıyım?

Mevsimsel Duygulanım Bozukluğu ile ilişkili semptomlar yaşarsanız, bir doktora, danışmana veya psikiyatriste başvurun.