Menopoz dönemini iyi yönetmenin yolları
Yunanca kökenli bir sözcük olan menopoz, mens (ay) ve pause (durmak) sözcüklerinden geliyor. Kadınların hayatının yaklaşık üçte birlik dönemini oluşturan menopoz, Dünya Sağlık Örgütü’nün tanımıyla yumurtalık aktivitesinin kaybı nedeni ile adet döngüsünün kalıcı olarak durması hali anlamına geliyor. Türkiye’de ortalama menopoz yaşı 47-49, dünyada ise 45-55 yaş aralığında olarak biliniyor.
Dünya Sağlık Örgütü’nün menopoz sürecini premenopoz, menopoz, post menopoz olmak üzere üç dönem olarak sınıflandırıyor. Bu dönemleri şöyle açıklıyor: Premenopoz yumurtalık aktivitesinin yavaşlamasını, adetlerin düzensizleşmesini, menopoz ise son adet kanamasını ifade eder. Postmenopoz daha uzun bir dönemi kapsayıp bir yıldır adet görmeme anlamına gelir.
Tanısı hormon tetkikleriyle konuyor
Genetik faktörler menopoza girme yaşını belirleyen en önemli unsurdur. Irk, beslenme şekli, ilk adet yaşı, gebelik sayısı, sigara ve alkol kullanımı, geçirilen cerrahi operasyonlar ve ek hastalıklara yönelik uygulanan tedaviler de menopoz yaşında önemli rol oynuyor.
Menopoz dönemi 40’lı yaşlardan itibaren yumurtlamanın azalmasına bağlı adet kanamalarının düzensizleşmesi, aralıklı ateş basmaları ve terlemelerle seyredebiliyor. Menopoz tanısı hormon tetkikleriyle konuluyor.
Şikayetlerin ortaya çıkışında temel hormon olan östrojenin azalması rol oynar. Erken dönem belirtiler ateş basmaları, terleme, çarpıntı, uykusuzluk, sinirlilik gözlenebilir. İlerleyen dönemde ise aterosklerotik kalp hastalıkları, kemik erimesi, cinsel istek azalması, vajinal kuruluk ve üriner sistem sorunları ortaya çıkabilir.
Menopoz dönemini iyi yönetmek elinizde
Menopoz bir hastalık değil doğal sürecin bir parçasıdır. Yaşam kalitesini sürdürmek için bu süreci iyi yönetmek gerekiyor. Bu dönemde sağlık kontrollerinin düzenli olarak yaptırılması, mamografi, meme ultrasonu, jinekolojik muayene ve PAP smear testi, rutin laboratuvar tetkiklerinin ihmal edilmemesi gerekiyor. Menopoz tedavisi her kadının ihtiyaçlarına göre belirleniyor, standart bir tedaviden bahsetmek mümkün değildir.
Bu dönemde doğru ve düzenli beslenme, kilo dengesinin korunmasında önemli rol oynar. Kalp damar sağlığı ve kemik erimesinden korunmak için düşük kolesterol içeren düşük kalorili ve kalsiyumdan zengin beslenmeye özen gösterilmeli.
Tuz ve şeker tüketimi sınırlandırılmalı ve diyetteki lif miktarı arttırılmalı. Çay, kahve ve kola gibi yüksek kafein içeren içecekler yerine bitki çayları tüketebilirsiniz. Beslenmenizde balık, ceviz, fındık, brokoli, domates, biber, çilek gibi yüksek antioksidan içeren besinlere ağırlık verebilirsiniz.
Menopoz döneminde düzenli fiziksel aktivite stres faktörlerini azalttığı gibi kemik, kas ve kalbi korur, sağlıklı kiloyu korumaya yardımcı olur. Bu dönemde yürüyüş, yoga, pilates ve yüzme gibi aktiviteler yapabilirsiniz.
